Agenda
31. Avgust (srijeda)
20.00 - Piće dobrodošlice
01. Septembar (četvrtak)
09.00-10.00 - Registracija učesnika
10.00-11.15 - Otvaranje Naučnog skupa i pozdravna riječ
- Prof. dr Spasoje Tuševlјak- Predsjednik Naučnog odbora
- Prof. dr Radoslav Grujić- Rektor Univerziteta u Istočnom Sarajevu
- Akademik Dr Rajko Kuzmanović- Predsjednik Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske
11.15-11.30 - Kafe pauza/Obraćanje medijima
11.30-14.00 - Plenarna sesija
14.00-15.00 - Pauza za ručak
15.00-17.00 - Radna sesija
18.00 - Okrugli sto
„Politička stabilnost kao osnova ekonomskog oporavka i razvoja Republike Srpske i Bosne i Hercegovine“
21.00 - Svečana večera
02. Septembar (petak)
09.00 - Zatvaranje Naučnog skupa
10.00 - Izlet
Da li je ekonomska nauka toliko značajna da je odgovorna za sve probleme savremenog svijeta!?
Ili je pretenciozno “progutala žabu” neshvatajući da je odnos prirode i društva prevashodno determinisan ideološkim, institucionalnim i organizacionim propozicijama(pa tek potom i ekonomskim!?) koje, sa većom ili manjom mjerom slobode i prinude, dejstvuju na pojedince i kolektivitete na način koji djelotvornost ekonomskih dogmi i generisanih upravlјačkih mehanizama čini upitnim i neizvjesnim, danas i u perspektivi!?
S druge strane nerijetko se zanemaruje da se i slobode i prinuda legitimizuju kao preferirani mehanizmi za ostvarenje ekonomskih interesa, što u uslovima diverzititeta, konfliktnosti i volatilnosti prirodnih i društvenih odnosa komplikuje formulisanje hijerarhije cilјeva i cilј(a)ne dobrobiti, ne samo u dugom roku, nego i trenutno; za pojedince, kolektivitete i civilizaciju.
U takvim okolnostima forsirano samolјublјe i nekritčka apologetska privrženost univerzalizaciji ekonomskih spoznaja, u cjelini ili fragmentarno, ograničava mogućnosti ekonomske nauke da jasnije sagleda dejstva legitimnih i/ili nelegitimnih mehanizama slobode i prinude na ekonomske zakonitosti i domete preferiranih dogmi i propozicija.
Pretencioznost koja adresira profit kao neupitno primarni(skoro isklјučivi) cilј i tržište kao neupitno najefektniji mehanizam za ostvarenje tog cilјa, ne može izbjeći suočavanje sa empirijskim okolnostima koje jasno ukazuju da, ne samo prirodni, nego i društveni fenomeni imaju mnogo kompleksnija značenja i implikacije nego što ih preferirani “ekonomistički” pristupi i ideologije mogu da interpretiraju!?
Istraživanje prirodnih i tehničkih fenomena značajno je doprinijelo razvoju ekonomije , s tim da narastajući društveni konflikti i kontraverze traže nova ideološka i doktrinarna preispitivanja za balansiranje koegzistencije i održivost prirode i civilizacije!?
Može li ekonomska nauka zadržati i/ili unaprijediti efikasnost i efektivnost ako ne problematizuje ideološke i filozofske postamente savremenog svijeta i ne preispita i redefiniše polazna načela slobode i konkurencije,te strukturnih i generisanih rizika!?
Značaj političke filozofije kao misaonog okvira za formulisanje bilo koje ideološke paradigme koja doprinosi razjašnjenju ove i drugih nedoumica, se uvećavao razvojem civilizacije.
To posebno dolazi do izražaja u liberalnim društvima koja karakteriše sloboda ideološke konkurencije, gdje se funkcionalnost takvih društava upravo izvodi i legitimizuje iz kontinuelne sposobnosti obnavlјanja i održanja konkurencije u ideološkom i svakom drugom domenu!?
Načelo slobode je nezamislivo bez liberalnih i demokratskih društava zasnovanih na konkurenciji (jednake mogućnosti za sve), što bi, sui generis, trebalo primarno da znači postojanje neograničavanog ideološkog i filozofskog pluralizma i konkurencije u formulisanju i realizaciji društvenog i ekonomskog odnosa!?
S druge strane, slobode, ali i konkurencija, nerijetko su limitirani etabliranim strukturama moći i mehanizmima prinude koji društveni i ekonomski odnos pozicioniraju ne u interesu većine, nego u interesu moćnih i bogatih koji su, de facto “zanemarlјiva” manjina, što derogira demokratska načela kao temelј ustrojstva liberalnih društava!? Kako odgovoriti na poslјedice koje “prirodna lutrija” (većina civilizacije je “manje sposobna” od efikasne “manjine”, i uz to rodjena u siromašnim zemlјama) situira u predvorje slobode i konkurencije, odnosno kako se zaštiti od rizika nestabilnosti a da se ne ugroze osnovne postavke o neprikosnovenoj efikasnosti ideologije liberalizma!?
Da li subvencije kao proklamovani mehanizam zaštite od neželјenog ishoda problematizuju konzistentnost liberalne ideologije činjenicom da bi bogata i sposobna “manjina” trebalo da kompenzuje nedovolјno efikasnu siromašnu “većinu” neovisno od sopstvene volјe i interesa, što otvara i brojna druga pitanja(kako, u kom okviru i obimu) uklјučivo i pitanja efikasnosti i optimalne alokacije resursa, kako god tumačenje izabrali!?
U kojoj mjeri “prirodna lutrija” u domenu rasporeda resursa legitimiše pravo “uskraćenih” na paricipaciju kroz mehanizme slobode i/ili mehanizme prinude, i kako teorija i praksa međunarodnih odnosa danas institucionalno i van institucionalno doprinosi (ne)stabilnosti država, institucija, poslovnih entiteta i građana!?
Ova, kao i brojna nepostavlјena pitanja, nisu svakako samo ekonomska!? Nadam se da će nove ideje i pristupi ovom kompleksnom problemu, u najvećoj mjeri koristiti upravo ekonomistima, ne samo za osmišlјavanje strategija održivog razvoja nacionalnih ekonomija, nego i strategija upravlјanja preduzećima u savremenim okolnostima!?
Spasoje Tuševlјak, predsjednik Naučnog odbora